Zoals jullie waarschijnlijk niet is ontgaan, zijn we bezig met de bouw van een warmere werkplek om in de winter meer comfort te kunnen bieden aan onze vrijwilligers die zittend werk verrichten. Het voornemen om voor winter 2023 de unit gebruiksklaar te hebben bleek te ambitieus. We mikken nu op winter 2024.
Geld
Om te kunnen bouwen heb je geld nodig. Het startbudget hebben we zelf bij elkaar gesprokkeld door jarenlang zuinig te zijn, circulair te werken, tweedehands materialen te gebruiken en met inkomsten uit de kwekerij. Maar dat bleek al snel niet genoeg. Gelukkig konden we een beroep doen op een aantal Rotterdamse fondsen: Volkskracht 100 Jaar gaf ons een award van 31.000 euro en Job DuraFonds 5.000 euro. Daarna konden we aan de slag.
Programma van eisen
Allereerst hebben we onze vrijwilligers gevraagd op basis van hun ervaring met het werk en de ruimtes een programma van eisen op te stellen. Waaraan moet de nieuwe werkplek minimaal voldoen? Wat zou leuk zijn, maar is niet persé noodzakelijk? Met dit wensenpakket zijn we op zoek gegaan naar ervaringsdeskundigen om ons te helpen bij de bouw.
Zelf doen waar het kan, inhuren waar het moet
De droom van Eva was de Unit te bouwen met vrijwilligers/ bewoners uit de buurt. Zo veel mogelijk met eigen spierkracht en vaardigheid. We vonden Guillem Colomer van COFO Architects uit Rotterdam bereid ons tegen een sociaal honorarium te helpen met dit eigenwijze project. Een timmerman die ons op de werkvloer en op afstand kan helpen is ook noodzakelijk en natuurlijk hebben we ook een elektricien ingehuurd.
Stroperig en tijdrovend
Hoe meer mensen er bij betrokken zijn, deskundig of niet, des te stroperiger en ingewikkelder wordt het om daadwerkelijk iets van de grond te krijgen dat ook nog voldoet aan het programma van eisen. Iedereen op het juiste moment met het juiste materiaal aan de gang krijgen is een hele kunst.
De wens om circulair te werken rijmt ook absoluut niet met tijdsdruk en het huidige marktdenken. Het zoeken naar de juiste dikte gebruikte PIR, houten balken en plaatmateriaal kost heel veel tijd en lukt soms uiteindelijk toch niet. Marktplaats en ‘gebruikte bouwmaterialen’ zijn goede plekken, maar de kwaliteit van de materialen laat soms te wensen over, evenals de betrouwbaarheid van de afspraken. We hebben echt gesprokkeld en soms alsnog moeten kiezen voor nieuw of minder ecologisch vriendelijk materiaal.
Hoe meer je weet, hoe minder je weet
Deskundigheid en ervaring in de duurzame bouwwereld zijn zeer verspreid, wisselend en in tegenspraak met elkaar. Dit maakt de uitdrukking ‘hoe meer je weet, hoe minder je weet’ letterlijk voelbaar. We zijn gedoken in en in discussie gegaan over de praktijk van bouwen met circulair, hergebruikte en biobased materialen. We zijn in aanraking gekomen en verward geraakt door condensatiepunten, wel of geen kunststof in biobased materiaal. En dan hebben we ook nog te maken met de bijzondere situatie van een kas: is het er droog of juist niet, hoe kunnen we het beste ventileren en verwarmen. Twijfels kwamen voortdurend om de hoek en knopen werden doorgehakt.
Wat we konden hergebruiken
Houten balken van de oude warme unit
30-30 stoeptegels die we eerder al hadden gewipt uit het omliggende terrein
Blokjes resthout, allerhande balken en houtjes uit eigen voorraad
schrootjes van de eerdere scheidingswanden
schroeven van diverse lengte en dikte
hoekprofielen
electrakabel
Wat we tweedehands kochten
Houten balken van Buurman Utrecht
PIR 90mm dik via marktplaats en Gebruikte bouwmaterialen
Restpartij glaswol isolatie uit het netwerk
Eenmalig gebruikte underlaymentplaten (voor een beurs) via Marktplaats
Qboardplaten van een gevel van een onderwijsinstelling
Wat we nieuw moesten aanschaffen
Houten FSC balken voor de vloer
OSB underlayment voor de vloer
Isolena schapenwol van Groene bouwmaterialen
Climasoltex Klimaatfolie en proclima tescon van Groene bouwmaterialen
ESB platen van Groene bouwmaterialen
Powerplex platen van Groene Bouwmaterialen
schroeven van diverse lengte en dikte
electrakabels
Aluminiumtape van aluminiumfolie.nl
Niets is perfect maar het werkt
Straks staat er een warme unit, op een net niet ideale plek, net niet volgens ons programma van eisen, net niet duurzaam genoeg, niet helemaal gebouwd volgens het ideaal van de een of ander, maar… hij staat er. En we kunnen trots zijn! Zeker weten komt ie af, voor de winter van 2024. En dan is er nog steeds ruimte voor ‘het experiment’, leren we nog steeds wat we anders, beter en juist heel goed hebben gedaan en kan iedere gebruiker daar nog diens gedachten over laten gaan en mening over spuien. Wie weet leert iemand nog van onze gemaakte stappen, onze wetenschap van nu en dient het als inspiratie voor anderen. Kom het werk vooral bewonderen en genieten van comfort als het klaar is.
Veel dank!
We zijn nog niet klaar, maar voelen de behoefte om nu al mensen te bedanken. Voorwaardenscheppend: Jeanne, Inge, Wiehan en Richard voor het opstellen van het programma van eisen. Caroline voor het indienen van ons plan voor een bijdrage van Volkskracht 100 jaar!, wat is gelukt. Marja voor het aanvragen van een bijdrage uit het Job Dura fonds.
Het demonteren van de wanden en bestaande oude elektra, het sorteren en schoonmaken van het bouwmateriaal en het steeds maar herinrichten, opruimen en werkbaar houden van de ruimte: Helma, Neria, Paul, Rusmin, Ewald, Simone, Lisette, Willem en Trude.
De leftonende vrijwillige bouwers: Caroline, Rusmin (en ikzelf) en de ondersteunende vrijwilliger bouwers: Paul, Marian en stoere transportbuschauffeur Marja.
De betaalde professionals die stuk voor stuk bereid zijn veel kennis te delen, nieuwe dingen te leren (met name op het gebied van circulair en organisch bouwen en niet confessioneel denken), onze eigenwijsheid en wensen te accepteren of trotseren: Guillem Colomer van COFO Architects die het ontwerp heeft gemaakt en aanpast naar behoefte, Floris Zegwaard van Studio Zegwaard die het Houtskelet heeft (mee)gebouwd, Erné van Till, de elektricien uit Blue City die zorgt voor de energievoorziening en Lucien Brandt de kassenbouwer.
En minstens zo belangrijk de professionals op nabije afstand die gevraagd en ongevraagd nuttig advies geven: Ariane Lelieveld (duurzaamheidsadviseur en buurtbewoner), Joost van de Waal (Isoleer bewust), Michiel Kalkman (Groene bouwmaterialen), Isa (Eco-groothandel), Richard Snoek (Behaaglijk verwarmen), Floris Schifferly en Karola van Rooyen (Superuse Studios), Jasper Kaarsemaker (professioneel houtbewerker, docent Hout- en Meubileringscollege en buurman).